Tsjerkepôle
8542 AT Terkaple
Geschiedenis
Het huidige kerkje van Terkaple uit 1854 ligt verscholen tussen de bomen, op een op het eerste gezicht ongebruikelijke locatie, noordelijk van het dorpje buiten de feitelijke bebouwing. Het kerkje heeft een aardig koepeltorentje en de Tsjerkepôle, waar kerk en pastorie staan, is een idyllisch boomrijk plekje in een verder vrij kale omgeving. Voordat de huidige kerk er was, stond er een tufstenen kapel. Tufsteen werd vooral in de vroege middeleeuwen gebruikt; er wordt dan ook aangenomen dat dit voormalige kerkje er al vóór 1200 heeft gestaan. Het ‘nieuwe’ kerkje is gewoon op de fundering van de oude gebouwd. De oude grafstenen in de vloer zijn dus nog steeds die van het middeleeuwse kerkje.
In en rond Terkaple en vooral Akmarijp stonden in vroeger eeuwen een verbazend groot aantal stinzen en states, herenhuizen waarin gegoede families woonden. Van oudsher moet Akmarijp dan ook een bijzonder welvarend dorp zijn geweest. Nu getuigen alleen de mooie boerderijen op die plek nog van een rijk verleden.
Een aantal jaren geleden stuitte men bij graafwerkzaamheden even ten zuiden van Akmarijp, naast het huis aan de Fjildwei 9, op de fundamenten van een verdwenen kerk. Het was de kerk van het verloren gegane dorpje Sint Jansga. Van datzelfde Sint Jansga is in onze tijd eigenlijk niets meer terug te vinden, maar ooit heeft het tweelingdorp Terkaple –Akmarijp dus nog een broertje gehad! Ook ontdekte men bij genoemde opgravingen de fundamenten van een stins met een gracht. In de zogenaamde Donia-oorlog (1458-1464) zijn er tien in de omgeving van Akmarijp verwoest, waaronder waarschijnlijk ook deze.
Waarschijnlijk is de Sint Jansgaaster kerk al in de vijftiende eeuw afgebroken. Na de sloop van de kerk is er nog tot in de zeventiende eeuw een kerkhof geweest, wat nog lang op kaarten is aangegeven als ‘het kerkhof van Sint Jansga’.Toen de kerk van Sint Jansga al weg was stond er nog wel een kerk in Akmarijp zelf. Nu heeft Akmarijp alleen nog een klokkenstoel met een kleine begraafplaats.
